Ik speelde haar lievelingsnummers en ze reageerde
‘Mijn oma (83) had dementie in een vergevorderd stadium, maar de muziek die ik voor haar speelde had ontzettend veel invloed op haar.’
‘Ik ben muzikante (ik studeer aan het Conservatorium) en weet dat muziek ervoor kan zorgen dat tijdelijk herinneringen terugkomen bij mensen met dementie en dat het hun welzijn heel erg kan bevorderen. Oma herkende ons niet meer en wist niet wie zij zelf was. Ik zong haar lievelingsnummers van vroeger voor haar en begeleidde mezelf daarbij op de piano. Er kwamen emoties bij haar los die lange tijd onbereikbaar leken. Tijdens haar favoriete nummer 24 rozen van Toon Hermans zag je duidelijk dat zij het nummer herkende. Bij klassieke nummers van Mozart bewoog ze mee met haar vingers alsof ze piano speelde. Doordat mijn oma (bekende) muziek hoorde, kwam ze meer tot zichzelf. De persoon die ze al lange tijd niet meer was, kwam ineens weer een beetje tot leven.’
‘De afgelopen maanden ging het heel slecht met oma. Ik denk zelf dat mensen met hele zware dementie al lang klaar zijn met het leven, maar omdat ze totaal geen invloed en overzicht meer over zichzelf hebben, ze heel lang blijven sukkelen. Ik denk dat je je lijf tot heel veel kan zetten, ook dat je klaar bent met het leven. Mensen met dementie kunnen dit dus niet. Op het moment dat ze muziek horen, kunnen ze dat beetje invloed wel weer hebben. Daar ben ik van overtuigd.’
‘Ik besloot nog een keer voor oma te spelen. Mijn ouders, twee tantes en nichtje waren erbij. Ik heb een aantal nummers (klassiek, bekend van vroeger, haar lievelingsnummers, Wilhelmus) voor haar gespeeld en gezongen en ze werd heel emotioneel. Ze riep heel veel naar haar ouders en haar man Toon, dus er kwamen weer herinneringen los. Tijdens het nummer Mag ik dan bij jou van Claudia de Breij sprak ze ineens Duits, omdat er het woord oorlog in voorkwam, en zij vroeger onderduikers hebben gehad en de oorlog erg bewust heeft meegemaakt. Tussen de muziek door was oma heel erg aan het huilen. Mijn tante praatte veel tegen haar en zei haar dat als Toon en haar ouders zouden komen, ze met hen mee mocht gaan. Dat het goed was en dat ze niet bij ons hoefde te blijven. De muziek en deze geruststellende woorden hebben ervoor gezorgd dat oma de stap kon zetten om het leven los te laten. Een paar dagen later overleed ze.’
‘Mijn oma was voor mij mijn oma. Omdat ik nog best jong was toen ze dementie kreeg, kan ik me haar ook vooral zo herinneren. Door het spelen voor haar en de invloed ervan te zien, voelde me ik me meer verbonden met haar en had ik het gevoel dat ik ook echt iets voor haar kon doen. Tijdens haar afscheid heb ik alle muziek verzorgd: klassiek bij binnenkomst en het afscheid van de kist, en vier nummers met zang tussen de speeches door. Maar die laatste dag voor haar spelen voelt achteraf voor mij als het afscheid. Dat was een hele mooie middag.’
Merel (18)
Foto: privéfoto van Merel en haar oma
