Diagnose stellen bij dementie op jonge leeftijd

Het stellen van de diagnose dementie is bij jonge mensen lastig. Veranderingen in het gedrag vallen meer op dan de geheugenproblemen. Daar komt bij dat dementie op jonge leeftijd in verhouding zeldzaam is.

Er zijn aanwijzingen waar je op kunt letten, die kenmerkend zijn voor dementie op jonge leeftijd. Bijvoorbeeld als iemand geen nieuwe dingen meer kan leren of zich anders gaat gedragen. Misschien begrijpt je naaste niet meer wat er om hem heen gebeurt. Iemand kan ook afwezig zijn, in zichzelf gekeerd zijn of anders reageren dan normaal. Of je naaste komt warrig over en maakt fouten bij dingen die eerst makkelijk waren. Als je dat soort symptomen merkt bij iemand anders of bij jezelf, dan is het belangrijk om actie te ondernemen. 

Dementie is lang niet altijd het eerste waar een arts aan denkt. Als iemand op jongere leeftijd opeens ruzie krijgt op zijn werk of minder interesse toont in zijn gezin, dan denkt een arts misschien ergens anders aan. Ook omdat dementie op jonge leeftijd niet vaak voorkomt. Je naaste kan naar een psychiater worden doorgestuurd of misschien denkt de arts wel aan relatieproblemen of een burn-out.  

Het duurt daarom vaak lang voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Bij mensen jonger dan 65 jaar duurt het gemiddeld 4,5 jaar voordat er een diagnose dementie ligt. In al die tijd nemen de klachten toe. Dat kan voor spanningen zorgen. Waarom doet iemand zo vreemd? Is er iets te verbergen? 

De huisarts is vaak de eerste contactpersoon bij klachten. De arts stelt verschillende vragen, bijvoorbeeld over de werk- en thuissituatie. Daarnaast probeert de huisarts andere redenen voor het gedrag uit te sluiten. Denk aan hormoonstoornissen, een vitaminetekort, verkeerd gebruik van medicijnen of een depressie. Dit gebeurt door een urine- en bloedonderzoek. Ook wordt vaak een MMSE-test afgenomen. Dat is een korte test die in 10 minuten al een eerste indruk geeft van iemands geheugen. De huisarts zal ook met een naaste willen spreken. Deze persoon ziet de problemen vaak beter dan de patiënt zelf.  

Als de huisarts dementie vermoedt, is de kans groot dat hij/zij jou of je naaste doorstuurt voor een specialistisch onderzoek. Dit kan gebeuren in een geheugenpoli, een afdeling neurologie van een ziekenhuis of een alzheimercentrum. Er zijn vijf gespecialiseerde alzheimercentra. Je vindt ze in Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen, Maastricht en Groningen. 

Vaak worden er tijdens zo'n specialistisch onderzoek, meerdere testen op één dag gedaan. Zoals een bloedonderzoek, een MRI-scan, een EEG, soms een ruggenprik en een onderzoek door een neuropsycholoog. Dat is een arts die alles weet over de werking van de hersenen en het gedrag. Uit al die test moet blijken of jij of je naaste dementie heeft.

Als de diagnose dementie dan eindelijk daar is, zijn naasten vaak verdrietig. Toch kan ook een gevoel van opluchting voorkomen. Dat is niet vreemd. Mensen die op jonge leeftijd dementie krijgen, hebben vaak lange tijd in onzekerheid gezeten. De dementie heeft dan al een hoop kapot kunnen maken. Bijvoorbeeld op het werk, binnen het gezin en in het contact met naasten. De diagnose is eindelijk een verklaring voor al hun problemen. Nu weten ze dat die door een hersenziekte komen.