Herken de situaties, leef met hen mee, gun jezelf een glimlach en laat je vooral inspireren.
Blog van mantelzorger Hans: Zorglands
Categorie: Blogs
Hans schrijft warme verhalen over hoe hij samen is met zijn vrouw. Deze keer niet specifiek over haar, maar over de taal van zorgverleners. Hans beschrijft met humor hoe gewone mensentaal wordt hertaald tot het Zorglands.
Zorglands
Welke taal bezigt men in een instelling die valt onder de Wet langdurige zorg (Wlz)?
Zoals elke serieuze beroepsgroep hebben ook zorgverleners eigen jargon ontwikkeld. Gewone mensentaal hertalen ze tot het Zorglands. Wie als mantelzorger oplettend toehoort, gaat die taal beetje bij beetje verstaan. Soms betrap ik me er zelfs op dat ik zo’n vakterm ook zo maar in de mond neem.
Zoals een levende taal betaamt, is er ook een geschreven versie. Vooral in het zorgdossier – het Elektronische Cliënten Dossier (ECD) – floreert deze taal. Het ECD kom je tegen onder roepnamen als Cura en Carenzorgt. Daarin kun je dagelijks lezen of er bijzonderheden zijn. Laten we eens een kijkje nemen in dit taalwereldje. Vooraf even de rolverdeling. Mw = mijn echtgenote. Dhr = dat ben ik, mantelzorger.
Een woonbegeleider (WB) schrijft niet zo maar wat in het Dossier. Dat vereist een format: SOAP. Dat staat voor Subjectief – Objectief – Analyse – Plan. Een voorbeeld:
Subjectief: Mw zegt: ‘Ga weg jij, trut!’
Objectief: Mw is overprikkeld.
Analyse: Door drukke medebewoners.
Plan: Een z.n. geven (‘een zo nodig’, dat is een rustgevend middel).
Hopelijk meldt het Dossier geen ‘onbegrepen gedrag’. Bij al te heftig gedrag moet de dienstdoende medewerker namelijk een Melding Incident Cliënt (MIC) of Melding Incident Medewerker (MIM) invullen. Wie dergelijke alarmerende berichten leest, doet er verstandig aan contact op te nemen met de Eerst Verantwoordelijke Verzorgende. Deze EVV-er ziet toe op de uitvoering van de gemaakte zorgafspraken. Maar pas op! Wanneer je als mantelzorger al te bezorgd overkomt, lees je later: ‘Dhr is erg betrokken’.
Prettig zijn berichten als ‘Mw is vanavond vriendelijk aanwezig’ en ‘ADL verliep vanmorgen op rolletjes’. ADL staat voor Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen zoals wassen, aankleden, toiletgang en medicijninname. Onaangenaam is: onder de ‘def’ zitten en een nieuwe ‘inco’ aanbrengen. Vertaald: ‘ontlasting’ en ‘incontinentiemateriaal’.
Professioneel overleg
Bij complex gedrag bespreekt de EVV-er de casus in het MultiDisciplinair Overleg (MDO) waarin behalve deze functionaris de specialist ouderengeneeskunde (SO) zit en soms de casemanager en de welzijnscoördinator. En hopelijk ook degene die de eigenlijke hulp geeft. Voor deze hoofdrolspelers zijn verschillende namen in omloop: Woonbegeleider, Zorgende, Helpende of Verpleegkundige. Cliënten (bewoners) doen niet zo ingewikkeld: zij roepen gewoon: ‘Zuster!’.
Na het MDO gaat het zelfsturend team aan de slag. Dat betekent meestal eerst plannen wijzigen. Daarbij is volop keuze: het communicatie-, omgangs-, dagbestedings- of zorgleefplan. Even later lees je de aanpassingen terug via het ECD. Van de al drukbezette begeleiders verwacht men dat ze kennis nemen van de recentste versie. Als zelfs deze integrale zorg niet afdoende is, zijn de mogelijkheden nog niet uitgeput. Dan overweegt men een ZZP5-indicatie om te zetten in ZorgZwaarteProfiel-7. Dat levert meer geld van het Zorgkantoor op. En hopelijk adequatere zorg.
Dementees
Tot zover het Zorglands. Nu doet zich het opmerkelijke gegeven voor dat de bewoners waarover het Zorglands gaat, zélf communiceren in een radicaal andere taal. Zij bedienen zich zonder gêne van het Dementees*. Kennis van woorden is hierbij van ondergeschikt belang. Van de toehoorder wordt enkel welwillende aandacht en toewijding verwacht. In dit communicatiespel vormen stiltes en emoties de sleutels tot verstaan. Het gaat om luisteren met het hart, naar het onzegbare.
*Een beetje boos mag best, Dementees m/net poëzie. Paula Irik, poëzie Bette Westera, illustraties Sylvia Weve.
foto: zorglands-Mike Raanhuis
Gerelateerde artikelen:
0 reacties
Gerelateerde artikelen:
