Informatie

Dementie is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen in de hersenen. Maar wat is dementie eigenlijk? Is alzheimer hetzelfde als dementie? Wanneer wordt vergeetachtigheid een ziekte?

Dementie is een progressieve ziekte. Hoe dementie precies verloopt, verschilt per persoon en vorm van dementie. Er zijn wel verschillende fasen te onderscheiden.

Bij sommige ziektes speelt erfelijkheid een grote rol. Bij dementie is dat zelden het geval. Alleen wanneer dementie bij meerdere familieleden voorkomt op jonge leeftijd, is er een kans dat het erfelijk is.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van dementie. Wat gebeurt er in de hersenen? Welke factoren hebben invloed op dit proces? Kun je iets doen om de ziekte te voorkomen?

We spreken van dementie op jonge leeftijd wanneer iemand onder de 65 dementie krijgt. Dementie op jonge leeftijd wordt vaak pas laat herkend. De impact van dementie op jonge leeftijd is groot.

De ziekte van Alzheimer is de bekendste en meest voorkomende vorm van dementie. Alzheimer begint met problemen met het geheugen. Naarmate de ziekte vordert, zal je naaste steeds afhankelijker worden.

Vasculaire dementie is een veelvoorkomende vorm van dementie. Deze vorm wordt veroorzaakt door een storing in de bloedvoorziening in de hersenen. De symptomen hangen af van het hersengebied dat is beschadigd.

Lewy body dementie wordt veroorzaakt door zogenaamde Lewy-lichaampjes in de hersenen. De symptomen zijn zeer uiteenlopend en kunnen van moment tot moment kunnen verschillen.

Frontotemporale dementie is te herkennen aan veranderingen in het gedrag, de taalvaardigheid en/of de motoriek. FTD komt relatief vaak voor op jonge leeftijd. Het duurt meestal lang voordat de diagnose wordt gesteld.

Semantische dementie is een zeldzame vorm van dementie. Het is de ‘taalvariant’ van frontotemporale dementie. Semantische dementie is te herkennen aan problemen met taal en communicatie.

De ziekte van Parkinson veroorzaakt stoornissen bij het bewegen. 35 tot 55 % van de mensen met parkinson krijgen 10 tot 15 jaar na de diagnose parkinson een vorm van dementie.

Officieel is het Syndroom van Korsakov geen dementie. Wel vertoont Korsakov veel gelijkenissen met dementie, zoals geheugenverlies en het vertellen van fantasieverhalen.

Wanneer je naaste het syndroom van Down heeft, heeft ze meer kans om dementie te krijgen. Dementie is bij het downsyndroom lastig te herkennen door de verstandelijke beperking.

Posterieure Corticale Atrofie is ook bekend onder de Ziekte van Benson. Deze vorm van dementie begint met problemen met het zicht en de visuele waarneming. Pas in een latere fase treden geheugenproblemen op.

De Ziekte van Creutzfeldt-Jakob is een zeer zeldzame vorm van dementie. De ziekte begint langzaam, maar tast daarna in razend tempo bijna alle hersenfuncties aan.

Mild Cognitive Impairment betekent milde cognitieve stoornis. MCI veroorzaakt milde geheugenproblemen. Het kan een voorstadium zijn van dementie, maar dat hoeft niet. De klachten kunnen ook overgaan.

Hoe weet je of je naaste dementie heeft, of dat er sprake is van iets anders? Het helpt om alert te zijn op de symptomen. De symptomen kunnen per vorm van dementie verschillen.

Twijfel je of je naaste dementie heeft? Doe onze geheugentest. De uitslag laat weten of de geheugenproblemen van je naaste aanleiding geven om eens naar de huisarts te gaan.

Wanneer je vermoedt dat je naaste dementie heeft, is het belangrijk om naar de huisarts of specialist te gaan. Zij kunnen jou en je naaste de juiste zorg en hulp geven.

Wanneer je naaste de diagnose dementie heeft gekregen, komt er veel op jullie af. Hoe ga je hiermee om en waar moet je rekening mee houden na de diagnose?

Dementie kan ervoor zorgen dat je naaste moeite krijgt met bepaalde activiteiten en handelingen. Maar er blijft nog lang veel mogelijk. Help je naaste om zolang mogelijk actief te blijven.

Autorijden en dementie is een gevaarlijke combinatie. De kans is groot dat je naaste dit zelf niet doorheeft. Wat kun je doen om ervoor te zorgen dat je naaste stopt met autorijden

Voldoende bewegen is belangrijk, ook wanneer je naaste dementie heeft. Maar wat doe je als bewegen niet meer zo goed gaat? Hoe kun je je naaste helpen om in beweging te blijven?

Wanneer je naaste dementie heeft, zal de manier waarop jullie communiceren langzamerhand veranderen. Hoe zorg je ervoor dat jullie contact kunnen maken en elkaar blijven begrijpen?

Wanneer de dementie van je naaste vordert, kan het zijn dat ze zich minder goed zelf kan douchen of dit niet meer prettig vindt. Wat kun je doen om haar te helpen zodat ze schoon en fris blijft?

Dementie kan problemen met voeding met zich meebrengen. Zelf een maaltijd bereiden of weten wat je hoort te eten, wordt lastiger voor je naaste. Hoe kun je ervoor zorgen dat ze voldoende eet en drinkt?

Het is vaak een van de eerste tekenen van dementie: niet meer goed kunnen omgaan met geld.  Hoe zorg je dat de financiën van je naaste op orde blijven, als ze zelf het overzicht niet meer kan houden

Je wil dat je naaste zich vrij kan bewegen, maar je wil voorkomen dat ze verdwaalt. Gps kan dan uitkomst bieden. Als je naaste een gps-systeem bij zich heeft als ze op pad is, kun jij haar altijd lokaliseren.

Door de dementie krijgt je naaste moeite met het herinneren van afspraken en het herkennen van mensen. Ook vergeet ze waar ze haar spullen heeft neergelegd. Hoe help je je naaste om dingen beter te onthouden?

Wanneer je naaste dementie heeft, zullen huishoudelijke taken op den duur minder goed gaan. Hoe regel je hulp in het huishouden zodat het huis netjes blijft?

Wanneer je naaste met dementie vergeet dat er pannen op het vuur staan, kan koken een gevaarlijke bezigheid worden. Hoe zorg je dat de keuken een veilige(re) plek blijft?

Aan- en uitkleden lijkt een eenvoudig klusje, maar voor mensen met dementie kan dit heel verwarrend zijn. Hoe kun je je naaste helpen, zodat ze zich zolang mogelijk zelfstandig kan omkleden?

Wist je dat mensen met dementie ook dingen (opnieuw) kunnen aanleren? Het vergt soms wat tijd en geduld, maar geeft je naaste veel zelfvertrouwen.

Wanneer je naaste ouder wordt of dementie heeft, blijft tandenpoetsen belangrijk. Hoe kun je haar helpen om goed voor haar gebit te blijven zorgen en haar mond gezond te houden?

Ook als je naaste dementie heeft, kun je de behoefte voelen om op vakantie te gaan. Er zijn verschillende mogelijkheden om te genieten van een welverdiende vakantie.

Iedereen wil graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Maar hoe zorg je dat thuis een veilige plek blijft? Wat kun je aanpassen zodat je naaste langer prettig thuis woont?

Achterdochtig gedrag is een kenmerk van dementie. Doordat je naaste grip op de situatie verliest, wordt ze achterdochtig. Hoe kun je met achterdocht omgaan?

Doordat het geheugen van je naaste verslechtert, wordt ze steeds afhankelijker van haar omgeving. Hoe ga je om met afhankelijk gedrag?

Door de dementie kan je naaste zich steeds minder goed uiten en haar wensen kenbaar maken. Dit onvermogen kan agressief gedrag veroorzaken. Hoe ga je om met agressief gedrag?

Als je langzamerhand de grip op je leven verliest, kan dat heel beangstigend zijn. Hoe zorg je ervoor dat je naaste zich veilig voelt en vertrouwen blijft houden in zichzelf en haar omgeving?

Wanneer je naast dementie heeft, is de kans groot dat ze lusteloos en apathisch gedrag vertoont. Hoe verleid je je naaste om meer interesse te tonen en contact te maken?

Somberheid en depressief gedrag komen voor in alle fasen van dementie. De kans is groot dat ook jouw naaste hiermee te maken krijgt. Wat kun je dan doen?

Dwaalgedrag komt veel voor bij mensen met dementie. Zowel binnen als buitenshuis. Wat kun je doen om ervoor te zorgen dat je naaste niet kwijtraakt en haar weg in huis te vinden?

Al in een vroeg stadium van dementie kan je naaste vaker gefrustreerd of geïrriteerd reageren dan je gewend bent. Hoe zorg je dat je naaste zich prettiger voelt?

Door de (gevorderde) dementie kan je naaste gaan hallucineren. Ze ziet dingen die er niet zijn. Dit kan voor jullie allebei beangstigend en verwarrend zijn. Hoe ga je hiermee om?

Mensen met dementie vertonen vaak repeterend gedrag; ze blijven dezelfde vraag herhalen of dezelfde handeling doen. Hoe ga je hiermee om? Kun je het gedrag positief beïnvloeden?

Dementie kan ervoor zorgen dat je naaste ongeremd en ongepast gedrag vertoond. Dit kan gênante situaties opleveren, voor je naaste én voor jou. Hoe ga je hiermee om?

Wanneer dementie je naaste belemmert om te doen wat ze vroeger altijd deed, kan ze rusteloos gedrag gaan vertonen. Hoe zorg je dat je naaste weer rustig wordt en zich beter kan focussen?

Wat doe je als je naaste een dierbare verliest? Vertel je het wel of niet, en hoe ga je om met haar verdriet en wellicht vreemde gedrag in reactie hierop?

Langzamerhand raakt je naaste met dementie het besef van tijd kwijt. Hoe help je je naaste om haar ritme en oriëntatie terug te vinden?

Het is mogelijk dat je naaste met dementie niet (meer) beseft dat er iets mis is. Het kan ook zijn dat ze haar ziekte ontkent of niet wil zien. Hoe kun je omgaan met dit verbloemende gedrag?

Bij sommige vormen van dementie spelen problemen met spraak en taal een rol. Wat kun je doen om zo lang mogelijk helder met je naaste te communiceren?

Wanneer de dementie van je naaste vordert, zal ze meer moeite krijgen met bewegen. Hoe help je je naaste om toch in beweging te blijven?

Een delier (of delirium) is een plotseling optredende ernstige verwardheid. Je naaste gaat ineens geestelijk sterk achteruit, wordt onrustig en ziet wanen. Een delier heeft een lichamelijke oorzaak.

Wanneer je naaste lange tijd in dezelfde houding ligt, kan ze doorligplekken (decubitis) krijgen. Deze wonden zijn pijnlijk en moeten snel worden behandeld. Wat kun je doen om decubitis te voorkomen?

Dementie zorgt ervoor dat mensen eerder te veel of te weinig eten en drinken. Veel afvallen of aankomen is niet goed voor de gezondheid. Hoe houd je grip op de voedselinname van je naaste?.

Als je naaste haar urine of ontlasting niet goed meer kan ophouden, heeft ze last van incontinentie. Wat kun je doen om haar te helpen zodat je vervelende situaties voorkomt?

Mensen met dementie kunnen vaak niet meer goed aangeven of ze pijn hebben. Het is daarom belangrijk dat jij leert hoe je pijn kunt herkennen zodat je er iets aan kunt doen.

Verschillende vormen van dementie kunnen invloed hebben op het slaapgedrag van je naaste. Een goede nachtrust is belangrijk. Hoe zorg je dat je naaste beter kan slapen?

Bij gevorderde dementie kan je naaste slikproblemen krijgen. Dit is lastig bij het eten en drinken. Wat kun je doen als je naaste slikproblemen heeft?

Mensen met dementie kunnen moeite hebben met warmte en kou te onderscheiden. Wees daarom alert op de lichaamstemperatuur van je naaste en voorkom oververhitting of onderkoeling.

Naast dementie kan je naaste ook andere aandoeningen krijgen. Wat doe je als je naaste ziek wordt of geopereerd moet worden? Hoe neem je de juiste zorgbeslissingen als je naaste dat niet meer kan?

Wanneer je partner dementie krijgt, heeft dat niet alleen grote invloed op het leven van je partner, maar ook op dat van jou. Hoe ga je om met je nieuwe rol? Wat betekent dit voor de toekomst?

Als je partner dementie heeft, zal de rol van intimiteit en seksualiteit binnen jullie relatie veranderen. Hoe kun je intimiteit creëren in de nieuwe situatie?

Als je ouder dementie krijgt, verandert jouw rol als kind voorgoed. Jij zult degene zijn die voortaan voor je vader of moeder moet zorgen. Hoe doe je dat en hoe ga je hiermee om?

Mensen die je naaste niet dagelijks zien, zullen misschien niet direct zien wat de impact van dementie is. Hoe kun je de diagnose delen met familie en vrienden en hen bij de zorg betrekken?

Dementie is nog niet te genezen. De symptomen en de achteruitgang zijn in sommige gevallen wel te remmen of te behandelen. De behandeling van dementie verschilt per vorm en per persoon.

Dagopvang geeft structuur en een zinvolle invulling aan de dag van je naaste. Er zijn verschillende soorten dagopvang. Als je naaste een dag(deel) weg is, krijg jij meer tijd voor jezelf.

Er bestaat geen medicatie om dementie te genezen. Wel zijn er medicijnen om de symptomen of de achteruitgang van verschillende vormen van dementie te behandelen.

Er zijn verschillende therapieën die een gunstig effect kunnen hebben op het verloop van de dementie van je naaste. Bijvoorbeeld beweging, ergotherapie, logopedie, muziek of licht.

Donepezil is een medicijn voor mensen met een beginnende tot matig ernstige vorm van de ziekte van Alzheimer. 

Galantamine is een medicijn voor mensen met een lichte tot matig ernstige vorm van de ziekte van Alzheimer.

Memantine is het enige medicijn dat in Nederland beschikbaar is voor mensen met een matige tot ernstige vorm van de ziekte van Alzheimer.

Rivastigmine is een medicijn voor mensen met een lichte tot matig ernstige vorm van alzheimer. Soms wordt het ook voorgeschreven bij Lewy body dementie. 

Er wordt veel onderzoek gedaan om nieuwe medicijnen te ontwikkelen. Daar zijn deelnemers voor nodig, vaak met (beginnende) dementie. Maar wat houdt meedoen aan medicijnonderzoek eigenlijk in?

Je naaste met dementie heeft op den duur steeds meer zorg nodig. Wat voor zorg is er? Op welke zorg hebben je naaste en jij recht? En hoe regel je deze zorg? 

Mensen met dementie en hun naasten hebben recht op een casemanager dementie. De casemanager ondersteunt en helpt jullie bij het regelen van de juiste zorg. 

Respijtzorg is vervangende zorg die je inschakelt wanneer je tijdelijk niet zelf voor je naaste kunt zorgen. Bijvoorbeeld omdat je zelf ziek bent, op vakantie wilt of overbelast dreigt te raken. 

Wanneer de dementie van je naaste vordert, zal de zorg zwaarder worden. Je kunt dan thuiszorg inschakelen voor huishoudelijke taken, lichamelijke verzorging of verpleging. 

Wanneer thuis wonen niet meer veilig is, zal je naaste moeten verhuizen naar een verpleeghuis. Wat komt er allemaal kijken bij een verhuizing? Hoe kies je een verpleeghuis dat past bij je naaste?

Een opname in een verpleeghuis of ziekenhuis is niet altijd te plannen. Soms gebeurt er iets waardoor je naaste direct moet worden opgenomen. Hoe regel je dat? 

Een persoonsgebonden budget (pgb) is een geldbedrag waarmee je zelf zorg, hulp en begeleiding kunt inkopen. Je ontvangt een pgb via de gemeente, je zorgverzekeraar of het zorgkantoor. 

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt geregeld vanuit de gemeente. De Wmo vergoedt onder andere dagbesteding, thuiszorg en respijtzorg. 

De Wet langdurige zorg (Wlz) is bedoeld voor mensen in een vergevorderd stadium van dementie, die de hele dag intensieve zorg of toezicht nodig hebben.

De Zorgverzekeringswet (zvw) wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. De overheid bepaalt wat er vergoed moet worden uit de basisverzekering. Daarnaast kun je een aanvullende verzekering afsluiten. 

Wanneer thuis wonen niet meer veilig is voor je naaste of jij de zorg niet meer volhoudt, zal je naaste moeten verhuizen naar een verpleeghuis. Wat komt er kijken bij een opname?

Er zijn verschillende soorten verpleeghuizen. Bijvoorbeeld grootschalige verpleeghuizen, kleinschalige woonvormen en particuliere woningen. Hoe kies je een woonvorm die past bij je naaste? 

Wanneer je naaste is opgenomen in een verpleeghuis, verandert er veel. Zeker als je lang met je naaste hebt samengewoond. Hoe ga je om met deze veranderingen? 

Zorgen voor je naaste met dementie doe je niet zomaar even tussendoor. Het vergt vaak veel tijd en energie. Hoe geef je jouw taak als mantelzorger een plek in je leven?

De zorg voor je naaste met dementie kan heel zwaar zijn. Het is belangrijk om te voorkomen dat je  overbelast raakt. Hoe zorg je dat je gezond blijft en genoeg tijd voor jezelf neemt?

Je kunt niet in je eentje voor je naaste met dementie zorgen, daar heb je hulp bij nodig. Maar welke hulp is er? Hoe regel je de hulp die je verdient? 

Als mantelzorger is het fijn als iemand je af en toe een handje helpt. Voor buitenstaanders is dat soms lastig, omdat ze niet goed weten wat dementie inhoudt of waarbij ze kunnen helpen. Wat kun je doen?

Wanneer je naaste dementie heeft, kun je het gevoel hebben dat je er alleen voor staat. Lotgenotencontact is dan erg waardevol. Lotgenoten herkennen je situatie en kunnen je tips en steun geven. Maar waar ontmoet je die lotgenoten?

Autorijden en dementie is een gevaarlijke combinatie. De kans is groot dat je naaste dit zelf niet doorheeft. Wat kun je doen om ervoor te zorgen dat je naaste stopt met autorijden? 

Je naaste met dementie zal al snel moeite krijgen met het regelen van geldzaken. Wat kun je doen om haar hiermee te helpen? En wat moeten jullie regelen voor de toekomst?

Je bent wilsbekwaam als je de gevolgen van een beslissing begrijpt. Mensen met dementie worden op den duur wilsonbekwaam. Het is daarom belangrijk dat je bepaalde financiële en medische beslissingen van te voren vastlegt. 

Wanneer je naaste wilsonbekwaam is, mag zij niet meer zelf beslissen over haar zorg en behandeling. Een ander zal dan de zorgbeslissingen voor haar moeten nemen. Hoe regel je dat?

De laatste levensfase is geen onderwerp waar je elke dag over spreekt met je naaste. Toch is dat wel belangrijk om te doen. Zo weten jullie welke zorg mogelijk is en kun je de laatste wensen van je naaste volgen.

Rond het levenseinde komen jij en je naaste voor veel keuzes te staan. Euthanasie is daar één van. Bij euthanasie houdt je naaste zelf de regie over de manier waarop ze het leven verlaat. 

Wanneer je naaste sterft, zal dat waarschijnlijk een emotioneel moment zijn. Hoe kun je je voorbereiden op de dood van je naaste? Wat moet je regelen als het zover is?

Wanneer je naaste dementie heeft, moet je je geliefde langzaam leren loslaten. Je verliest je naaste zoals zij was. Het kan zijn dat je daardoor al rouwt voor je naaste is overleden. Hoe ga je om met dit verlies? 

Ieder jaar komen er nieuwe boeken uit met het thema dementie. Informatieve boeken met praktische tips, ervaringsverhalen van mantelzorgers, maar ook romans en kinderboeken. Bekijk de leestips.

Regelmatig verschijnen er interessante tv-programma’s, documentaires en films over dementie op televisie, dvd of de bioscoop. We zetten de kijktips voor je op een rij. 

Muziek kan een bijzondere uitwerking hebben op mensen met dementie. Vergeten herinneringen komen boven en mensen bloeien op. Hoe kun je muziek inzetten om contact te maken met je naaste?